Diyabetik Ayak Yarası (Şeker Yarası)

Diyabetik ayak yarası, diyabetin uzun süre kontrol altında tutulmaması sonucu gelişen, ciddi ve hayatı tehdit edebilen bir komplikasyondur. Yüksek kan şekeri seviyeleri, sinir hasarına (nöropati) ve damar tıkanıklıklarına yol açarak ayakta duyu kaybı ve kötü kan dolaşımına neden olur. Bu durum, küçük yaraların fark edilmemesine ve zamanla enfekte olup derinleşmesine yol açabilir. Diyabetik ayak yaraları, tedavi edilmediğinde ciddi komplikasyonlara, enfeksiyonlara ve hatta amputasyona yol açabilir. Erken tanı, düzenli ayak bakımı ve uygun tedavi yöntemleriyle bu yaraların gelişimi engellenebilir ve iyileşme süreci hızlandırılabilir.

 

Diyabetik Ayak Yarası (Şeker Yarası) Nedir?

Diyabetik ayak yarası, diyabet hastalarında sinir hasarı ( nöropati) ve kan dolaşımı bozukluğu nedeniyle oluşan cilt ve doku zedelenmeleridir. Genellikle ayaklarda ağrı, hassasiyet kaybı ve iyileşmeyen yaralar şeklinde ortaya çıkar. Bu durum, enfeksiyon riskini artırır ve zamanında tedavi edilmezse ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Diyabetik ayak, erken tanı ve doğru bakımla kontrol altına alınabilir. Kan şekeri düzeylerinin düzenli izlenmesi, yara bakımı ve uygun ayakkabı kullanımı bu sorunun yönetiminde önemlidir.

 

Diyabetik Ayak Yaraları Kimlerde Görülür?

Diyabetik ayak yaraları, uzun süre diyabetle yaşayan, kan şekerini kontrol altında tutamayan bireylerde daha sık görülür. Özellikle sigara kullanan, obezite sorunu olan ya da periferik arter hastalığına sahip kişiler bu konuda daha büyük risk altındadır. Ayakta deformiteler, uygun olmayan ayakkabı kullanımı ve kötü ayak hijyeni de bu yaraların ortaya çıkma olasılığını artırır. Ayrıca, sinir hasarı (nöropati) ve dolaşım problemleri olan bireylerde bu yaraların fark edilmesi zorlaşabilir. Diyabet hastalarının düzenli tıbbi kontrol yaptırmaları ve ayak bakımına özen göstermeleri çok önemlidir.

 

Diyabetik Ayak Belirtileri Nelerdir?

Diyabetik ayak belirtileri, genellikle sinir hasarı ve dolaşım bozuklukları nedeniyle ortaya çıkar. Bu belirtiler arasında

·       Ayakta uyuşma ve karıncalanma,

·       Ayakta ağrı,

·       His kaybı,

·       Deride renk değişikliği,

·       Ayakta şişlik ve ödem,

·       Ayakta koku ve akıntı,

diyabetik ayak belirtileri arasındadır. Bu semptomlar, genellikle ilerleyici olduğu için erken fark edilmesi tedaviyi kolaylaştırır. Diyabet hastalarının bu belirtileri görmezden gelmemesi ve profesyonel yardım alması son derece önemlidir. Ayakların günlük kontrol edilmesi ve hijyenin korunması komplikasyon riskini azaltabilir.

 

Diyabetik Ayak Evreleri Nelerdir?

Diyabetik ayak evreleri, hastalığın ciddiyetine göre farklı kategorilere ayrılır. 

Evre 0: Henüz yara oluşmamış ancak risk faktörlerinin mevcut olduğu dönemdir. 

Evre 1: Ciltte sadece yüzeysel bir yara bulunur. 

Evre 2: Yaranın derin dokuları etkilediği safhadır. 

Evre 3: Enfeksiyonun kemik ve eklemlere kadar ilerlediği bir durumdur. 

Evre 4: Gangrenin (doku ölümü, nekroz) başladığı aşamayı ifade eder.

Evre 5: Ayak veya bacakta doku kaybını ve ampütasyon gereksinimini gösterir.

Bu evrelerin her biri, erken müdahale ile ilerleyişini durdurabilir veya yavaşlatılabilir.

 

 

Diyabetik Ayak Nedenleri Nelerdir?

Diyabetik ayak, diyabetin kontrol altına alınamaması sonucu ortaya çıkan ciddi bir komplikasyondur. En önemli nedenleri arasında

·      Kan şekerinin sürekli yüksek seyretmesi,

·      Periferik sinir hasarı( nöropati),

·      Damar tıkanıklıklarıyer alır.

Nöropati, ayaklarda his kaybına yol açarak yaraların fark edilmesini zorlaştırır. Damar tıkanıklıkları ise dokulara yeterli oksijen ve besin taşınamamasına neden olur, bu da iyileşmeyi geciktirir. Ayrıca, ayak hijyenine dikkat edilmemesi, uygun olmayan ayakkabı seçimi ve ciltte oluşan küçük yaraların ihmal edilmesi de risk faktörlerindendir. Diyabetik ayak yaraları tedavi edilmediğinde enfeksiyona yol açabilir ve bu durum amputasyonriskini artırabilir.

 

Diyabetik Ayak Yarasının Risk Faktörleri Nelerdir?

Diyabetik ayak yarasının oluşumunda bir dizi risk faktörü etkili olabilir.

·      Uzun süre kontrolsüz seyreden yüksek kan şekeriseviyeleri,

·      Sinir hasarına (nöropati)yol açarak hissizlik oluşturur. Bu durum, ayakta oluşan küçük kesiklerin veya yaralanmaların fark edilmesini zorlaştırır.

·      Periferik damar hastalığı, ayaklara yeterli kan akışını engelleyerek dokuların iyileşmesini geciktirir.

Ayrıca,

·      Ayak hijyenineözen göstermemek,

·      Ayak deformiteleri,

·      Hareketsiz ve pasif bir yaşam,

·      Uygun olmayan ayakkabı seçimi,

·      Sigara kullanımı,

·      Diyabete bağlı bağışıklık sisteminin zayıflamasıda risk faktörlerindendir. Daha önce ayakta yara veya enfeksiyon öyküsü olan bireyler de daha yüksek risk altındadır. Bu faktörler dikkate alınarak düzenli bakım ve takip büyük önem taşır.

 

Diyabetik Ayak Yarası Tanısı Nasıl Konulur?

Diyabetik ayak yarası tanısı, hastanın tıbbi öyküsü, fiziksel muayene ve bazı ek değerlendirmelerle konulur.

·      İlk adım, diyabet öyküsü ve semptomların detaylı sorgulanmasıdır.

·      Fiziksel muayenede, ayakta açık yaralar, enfeksiyon belirtileri, şişlik, kızarıklık ve ciltteki renk değişiklikleri incelenir.

·      Doktor, nöropati varlığını değerlendirmek için duyusal testler yapabilir ve dolaşım bozukluklarını tespit etmek amacıyla nabız kontrolü gerçekleştirebilir.

·      Enfekte bir yara varsa, enfeksiyonun derecesini belirlemek için yara kültürü alınabilir.

·      Ayrıca, bazı kan testleri, yara kültürü istenebilir. Kemiğe yayılımı değerlendirmek için röntgen, ultrason veya MRI gibi görüntüleme yöntemleri kullanılabilir.

·      Erken tanı, komplikasyonların önlenmesi için hayati öneme sahiptir.

 

Diyabetik Ayak Bakımı Nasıl Yapılır?

Diyabetik ayak bakımı, yaraların oluşmasını önlemek ve mevcut yaraların iyileşmesini desteklemek için düzenli olarak yapılmalıdır.

·      Günlük ayak kontrolü. Kesik, kızarıklık veya yara belirtilerini erken fark etmek için önemlidir.

·      Ayakların her gün ılık suyla yıkanması. Ancak uzun süre suda bekletilmemelidir.

Yıkama sonrası ayaklar tamamen kurulanmalı, özellikle parmak aralarına dikkat edilmelidir.

·      Nemlendirici krem kullanımı. Cildin kurumasını önler, ancak parmak aralarına uygulanmamalıdır.

·      Her zaman ucu açık terlik giyilmesi. Terlik giyilmediğinde hissizlik nedeniyle ayakta kesiler ve yaralanmalar olabilmektedir.

·      Pamuklu çorap giyilmeli. Çorapsız yere basılmamalı.

·      Uygun ve rahat ayakkabı seçimi. Basınç noktalarını azaltarak yaraların oluşumunu engeller.

·      Tırnaklar düzenli olarak kesilmeli. Enfeksiyon riskini azaltmak için steril bir ortamda işlem yapılmalıdır.

·      Doktor kontrolleri aksatılmamalıdır.

 

Şeker Yarasına Ne İyi Gelir?

Şeker yarası olarak bilinen diyabetik yaraların iyileşmesi için düzenli bakım ve uygun tedavi büyük önem taşır.

·      İlk olarak, yara temizliğisteril koşullarda yapılmalı ve enfeksiyon riski azaltılmalıdır.

·      Doktorun önerdiği antibiyotikli kremlerveya yara iyileştirici özel pansuman malzemelerikullanılabilir.

·      Kan şekerinin kontrol altında tutulması, iyileşmeyi hızlandıran en önemli faktörlerden biridir.

·      Yara bölgesine fazla baskı uygulanmamalı, gerekirse özel ortopedik ayakkabılar veya tabanlıklartercih edilmelidir.

·      Beslenmede protein, çinko ve C vitaminigibi iyileşmeyi destekleyen besin öğelerine yer verilmelidir.

·      Ayrıca, doktorun düzenli kontrolleriihmal edilmemeli ve önerilen tedavi planına sadık kalınmalıdır.

 

Diyabetik Ayak Komplikasyonları Nelerdir?

Diyabetik ayak, kontrolsüz diyabetin neden olduğu ciddi komplikasyonlardan biridir. En yaygın komplikasyonlar arasında;

·      Enfeksiyonlar,

·      Yara iyileşmesinin gecikmesi,

·      Kronik ağrı,

·      Sinir hasarı (nöropati)ve

·      Dolaşım bozuklukları (periferik arter hastalığı)yer alır.

Nöropati, ayaklarda his kaybına neden olarak küçük yaraların fark edilmesini zorlaştırır, bu da enfeksiyon riskini artırır.

Damar tıkanıklığı, kan akışını engelleyerek iyileşme sürecini yavaşlatır.

Enfeksiyonlar tedavi edilmezse, gangrengelişebilir ve amputasyon gereksinimi doğabilir.

Ayrıca, ayaklarda deformasyonlar, tırnak sorunlarıve basınç yaralarıda oluşabilir. Bu komplikasyonlar, erken tanı ve düzenli bakım ile önlenebilir veya yönetilebilir.

 

Diyabetik Ayak Komplikasyonlarından Nasıl Korunulur?

Diyabetik ayak komplikasyonlarından korunmak için

·      Kan şekeri seviyelerinin düzenli olarak kontrol edilmesi çok önemlidir.

·      İyi bir diyabet yönetimi, sinir hasarı ve damar tıkanıklıklarının önlenmesinde temel rol oynar.

·      Ayaklar her gün dikkatlice incelenmeli. Herhangi bir yaralanma veya enfeksiyon belirtisi erken fark edilmelidir.

·      Hijyen çok önemlidir; ayaklar ılık suyla yıkanmalı ve iyi bir şekilde kurulanmalıdır.

·      Uygun ayakkabılar seçilmeli, basınç noktalarından kaçınılmalıdır.

·      Tırnaklar düzgün bir şekilde kesilmeli ve enfeksiyon riski azaltılmalıdır.

·      Sigara içmemek ve sağlıklı bir yaşam tarzı sürdürmek de koruyucu faktörlerdir.

·      Düzenli doktor kontrolleri ve ayak bakımı, komplikasyonların önlenmesinde etkili bir stratejidir.

 

Diyabeti Olan Hastalar Diyabetik Ayak Oluşmaması İçin Neler Yapmalı?

Diyabeti olan hastaların diyabetik ayak oluşumunu önlemek için birkaç önemli adım atması gerekmektedir.

·      İlk olarak, kan şekerini düzenli olarak kontrol etmeli ve hedef seviyelere yakın tutmaya özen göstermelidir.

·      Günlük ayak bakımı yaparak, ayaklarda kesik, yaralanma veya enfeksiyon belirtileri erkenden fark edilmelidir.

·      Ayaklar düzenli olarak yıkanmalı, iyice kurulanmalı ve nemlendirilmelidir.

·      Uygun, rahat ve destekleyici ayakkabılar tercih edilmelidir.

·      Tırnaklar düzgün bir şekilde kesilmeli, parmak aralarına dikkat edilmelidir.

·      Sigara içmeme,

·      Sağlıklı beslenme ve

·      Düzenli egzersiz yapmak da diyabetik ayak oluşumunu engellemeye yardımcı olacaktır.

·      Ayrıca, düzenli doktor kontrolü ve ayak muayeneleri aksatılmamalıdır.

 

Diyabetik Ayak Yarasına (Şeker Yarasına) Hangi Bölüm Bakar?

Özel Bilgi Hastanesi Yara Tedavi Birimi Prof. Dr. Halil Yamankoordinatörlüğünde diyabetik ayak yarasıolan hastalarımıza hizmet vermektedir. Diyabet (şeker) hastalarınagenellikle  Dahiliye (İç Hastalıkları)  Uzmanıveya  Endokrinoloji  Uzmanıbakar, çünkü bu uzmanlar diyabetin yönetimi ve komplikasyonları konusunda eğitimlidir. Ancak, diyabetik ayak yaralarına, yaranın durumu ciddi ve derinse,  cerrahi müdahale gerekebilir, bu durumda  Genel Cerrahi, Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanlarıdevreye girebilir. Eğer yara enfekte olmuşsa,  Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanlarıda tedavi sürecine dahil olabilir. Ayrıca, yara bakımına yönelik tedavi ve rehabilitasyon süreçlerinde  Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon  Uzmanları,yara iyileşmesini hızlandırmak için çeşitli yöntemler uygulayabilir. Damar tıkanıklıkları varsa Kardiyoloji, Kalp ve Damar Cerrahi ve Girişimsel Radyoloji Uzmanlarıişlem yapmak zorunda olabilir. Gerektiğinde hiperbarik oksijen tedavisive yara bakımıyla ilgili olarak Sualtı Hekimliği ve Hiperbarik Tıp uzmanlarısürece dahil olabilir. Erken tanı ve multidisipliner bir yaklaşım, tedavi sürecinde başarıyı artırır. Özel Bilgi Hastanesi Yara Tedavi Birimi’ndebirçok uzman hekimin içinde olduğu multidisipliner yara tedavi yaklaşımıile hastalarımıza tedavi sunmaktayız.

 

Diyabetik Ayak Tedavisinde Multidisipliner Yara Tedavi Yaklaşımı Nedir?

Diyabetik ayak tedavisinde multidisipliner yara tedavi yaklaşımı, farklı uzmanlık alanlarının bir arada çalıştığı bir yöntemdir.

Bu yaklaşımda,  endokrinoloji,  dahiliye,  genel cerrahi, ortopedi, plastik cerrahi, kalp ve damar cerrahi, kardiyoloji, girişimsel cerrahi, enfeksiyon hastalıkları, su altı hekimliği ve  fiziksel tıp uzmanları iş birliği yapar. Kan şekeri kontrolü sağlanarak, enfeksiyonlar tedavi edilir ve iyileşme süreci hızlandırılır.  Cerrahlar, yaranın derinliğine göre gerekli cerrahi müdahaleyi yaparken,  rehabilitasyon uzmanları ayak bakımı ve iyileşme sürecini destekler. Ayrıca,  yara bakımı uzmanları veya  hemşireler, düzenli pansumanlar yapar, uygun tedavi yöntemlerini uygular. Beslenme ve diyetetik uzmanları uygun beslenme düzenlemeleri yapar. Multidisipliner yaklaşım, komplikasyonları en aza indirerek, iyileşme sürecini optimize eder ve hasta için daha iyi sonuçlar sağlar.

 

Diyabetik Ayak Tedavisi Nasıl Yapılır?

Diyabetik ayak tedavisi, yaranın ciddiyetine göre bireysel bir yaklaşım gerektirir.

·      İlk adım, kan şekerinin kontrol altına alınmasıdır, çünkü yüksek kan şekeri iyileşme sürecini olumsuz etkiler.

·      Yara temizliği ve sterilizasyonu önemlidir; enfeksiyon riskini azaltmak için uygun antibiyotikler ve yara bakımı yapılır.

·      Derin yaralar cerrahi müdahale gerektirebilir. Ayrıca, uygun pansumanlar, yara iyileşmesini desteklemek için kullanılır.

·      Damar tıkanıklığı varsa damar açma işlemleri yapılmalıdır.

·      Ayak bakımı düzenli yapılmalı, ayaklar hijyenik bir şekilde yıkanmalı ve kurutulmalıdır.

·      Uygun ayakkabılar seçilmeli ve baskı noktaları önlenmelidir.

·      Fiziksel terapi ve rehabilitasyon, iyileşmeyi hızlandırarak komplikasyon riskini azaltır.

·      Düzenli doktor kontrolleri de tedavi sürecinin bir parçasıdır.

Prof. Dr. Halil Yamankoordinatörlüğünde Özel Bilgi Hastanesi Yara Tedavi Birimi’ndebirçok uzman hekimin içinde olduğu multidisipliner yara tedavi yaklaşımıile hastalarımıza tedavi sunmaktayız.

 

Damar Tıkanıklığının Tedavisi Nasıl Yapılır?

Atar damar tıkanıklığı tedavisi, tıkanıklığın şiddeti ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişir.

·      İlk aşamada, yaşam tarzı değişiklikleri, düzenli egzersiz, sağlıklı beslenmeve sigara kullanımının bırakılmasıönerilir.

·      İlaç tedavisiyle, damarları genişletmeye ve kan akışını iyileştirmeye yönelik ilaçlar (antiplatelet ve statinler gibi) kullanılabilir.

·      Daha ileri vakalarda,  balon anjiyoplasti veya  stent yerleştirilmesi gibi endovasküler müdahaleler yapılabilir.

·      Eğer tıkanıklık cerrahi müdahale gerektiriyorsa,  bypass cerrahisi veya  endarterektomi uygulanabilir.

·      Tedaviye erken başlanması, damar hasarını azaltarak ciddi komplikasyonların önlenmesini sağlar ve hastanın yaşam kalitesini iyileştirir.

 

Diyabetik Ayak Yarasında Hiperbarik Oksijen Tedavisi

Diyabetik ayak yarasında  hiperbarik oksijen tedavisi ( HBOT), iyileşme sürecini hızlandırmak için kullanılan etkili bir yöntemdir. Bu tedavi, hastayı oksijenin yüksek basınç altında verildiği bir odada tutarak, kan dolaşımını artırır ve dokulara daha fazla oksijen ulaşmasını sağlar. Oksijen, yaraların iyileşmesini destekleyen hücresel aktiviteleri hızlandırır, enfeksiyon riskini azaltır ve dokuların onarımını destekler. Özellikle kötü iyileşen, kronikleşmiş yaralar için faydalıdır. Hiperbarik oksijen tedavisi, diğer tedavi yöntemleriyle kombinleyerek, amputasyon riskini azaltabilir ve daha hızlı iyileşme sağlayabilir. Ancak, bu tedavi, uzman kontrolünde ve uygun koşullarda uygulanmalıdır.

 

Diyabetik Ayak Ne Zaman (Ampütasyon) Kesilir?

Diyabetik ayak, tedavi edilmezse ciddi komplikasyonlara yol açabilir ve bazı durumlarda  ampütasyon gerektirebilir. Ampütasyon, genellikle yaranın enfekte olup, iyileşmemesi, kan akışının yetersizliği ve nekrozun (dokuların ölmesi) yayılması durumunda yapılır. Eğer damarlar tıkanmışsa ve oksijen ile besin maddeleri ayaklara yeterince ulaşamıyorsa, doku ölümünü engellemek için cerrahi müdahale gerekebilir. Ayrıca, enfeksiyonun vücuda yayılma riski bulunduğunda, ayak veya parmakların kesilmesi gerekebilir. Amputasyon, genellikle son çare olarak uygulanır; ancak erken tanı, düzenli bakım ve uygun tedavi ile bu aşamaya gelinmeden komplikasyonlar yönetilebilir. Erken müdahale, ampütasyon riskini azaltır.

 

Diyabetik Ayak Tedavisinde Negatif Basınçlı Yara Tedavisi (VAC Tedavisi)

Diyabetik ayak tedavisinde  negatif basınçlı yara tedavisi  (VAC Tedavisi),yara iyileşmesini hızlandırmak ve enfeksiyon riskini azaltmak için kullanılan etkili bir yöntemdir. Bu tedavi, yara yüzeyine uygulanan negatif basınç ile kan akışını artırarak doku iyileşmesini destekler. Aynı zamanda, yara çevresindeki ödemi azaltır ve enfekte olan bölgeden sıvıları çeker. VAC Tedavisi, yara kenarlarını birbirine çekerek daha hızlı iyileşme sağlar ve yara yüzeyini temiz tutar. Özellikle derin ve kronikleşmiş diyabetik yaralar için tercih edilen bu yöntem, cerrahi müdahale ve ampütasyon riskini azaltabilir. Tedavi, uzman kontrolünde ve düzenli olarak yapılmalıdır.

 

Yara Tedavi Hizmetleri Görüşmesi Planlayın

Özel Bilgi Hastanesi Yara Tedavi Birimi, yara tedavi hizmetlerimiz için yeni hasta kabul etmektedir. Yara tedavi uzmanımızla bir görüşme planlamak için  0544 199 54 77 ve 0312 278 37 37 numaralı telefonlardan bizimle iletişime geçebilirsiniz.