Psikiyatrist ve Psikolog Arasındaki Fark Nedir?

Ruh Sağlığınız İçin Doğru Adres: Psikiyatrist ve Psikolog Arasındaki Fark Nedir?

Günlük hayatın getirdiği zorluklar, stres, kaygılar veya daha karmaşık ruhsal süreçler karşısında profesyonel bir destek almayı düşündüğünüzde, aklınıza ilk gelen sorulardan biri şüphesiz şudur: "Bir psikiyatriste mi gitmeliyim, yoksa bir psikoloğa mı?" Bu iki meslek alanı sıkça birbiriyle karıştırılsa da, aslında farklı eğitim süreçlerinden geçen ve farklı yetkinliklere sahip olan uzmanları tanımlar.

Hastanemiz olarak, ruh sağlığı hizmetlerimizden en doğru şekilde faydalanabilmeniz için bu iki önemli disiplini ve aralarındaki farkları sizler için netleştirmek istiyoruz.

 

Psikiyatri Bilimi ve Psikiyatri Uzmanı (Psikiyatrist) Kimdir?

Psikiyatri, tıbbın bir uzmanlık dalıdır. Dolayısıyla bir psikiyatrist, tıp fakültesinden mezun olmuş bir tıp doktorudur.Tıp eğitiminin ardından Tıpta Uzmanlık Sınavı (TUS) ile psikiyatri alanında dört veya beş yıl süren bir uzmanlık eğitimi alarak bu unvanı kazanır.

 

Psikiyatri Uzmanı Ne İş Yapar?

1. Tıbbi Tanı Koyar:Psikiyatristler, ruhsal bozuklukları biyolojik, psikolojik ve sosyal faktörleri bir bütün olarak ele alarak teşhis eder. Bu süreçte, belirtilerin altında yatan fizyolojik (örneğin tiroit hormon bozuklukları, vitamin eksiklikleri vb.) bir neden olup olmadığını da araştırabilirler. Depresyon, anksiyete bozuklukları, bipolar bozukluk, şizofreni, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB) gibi hastalıkların tanısını koymak psikiyatristin yetki alanındadır.

2. İlaç Tedavisi Düzenler:Psikiyatristlerin tıp doktoru olmaları, onlara diğer uzmanlık alanlarından ayıran en temel yetkiyi verir: ilaç reçete etme.  Ruhsal hastalıkların tedavisinde kullanılan ilaçları (antidepresanlar, anksiyolitikler, antipsikotikler vb.) düzenlemek, takibini yapmak ve yönetmek psikiyatristin birincil görevidir.

3. Psikoterapi Uygular:İlaç tedavisinin yanı sıra, birçok psikiyatrist aynı zamanda psikoterapi (konuşma terapisi) eğitimi alır ve seanslarında bu yöntemi de uygular. Tedavi planını, hastanın ihtiyacına göre sadece ilaç, sadece psikoterapi veya her ikisini bir arada içerecek şekilde oluşturabilir.

 

Sınırları Nelerdir?Psikiyatrinin odak noktası, tıbbi olarak tanımlanmış ruhsal hastalıklardır. Her yaşam sorunu, her üzüntü veya her çatışma bir "hastalık" değildir ve tıbbi bir müdahale gerektirmez.

 

Psikoloji Bilimi ve Psikolog Kimdir?

Psikologlar, üniversitelerin Fen-Edebiyat Fakültelerine bağlı Psikoloji bölümlerinde dört yıllık lisans eğitimi alırlar. Bu eğitim, insan davranışı, düşünce yapısı ve duygusal süreçlerin normal ve anormal gelişimini anlamaya odaklanır.

Klinik alanda çalışarak terapi yapabilen psikologlar ise lisans eğitiminin ardından Klinik Psikoloji yüksek lisans (master)  programını tamamlamış olan Uzman Klinik Psikologlardır.

 

Psikolog Ne İş Yapar?

-Psikoterapi Uygular:Psikologların temel çalışma aracı psikoterapidir. Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT), Şema Terapi, Psikanalitik Terapi gibi farklı ekollerde eğitim alarak danışanlarının sorunlarına yönelik "konuşma terapisi" uygularlar. Bu terapilerde amaç, kişinin düşünce kalıplarını, davranışlarını ve duygularını anlamasına ve daha işlevsel başa çıkma yöntemleri geliştirmesine yardımcı olmaktır.

-Psikolojik Değerlendirme Yapar:Zeka testleri, kişilik testleri, nöropsikolojik testler gibi çeşitli ölçüm araçlarını uygulayarak bireyin zihinsel ve duygusal durumu hakkında detaylı bir değerlendirme yapabilirler.

 

Sınırları Nelerdir?Psikologlar tıp doktoru olmadıkları için kesinlikle fizyolojik bir muayene yapamaz, tıbbi tanı koyamaz ve ilaç reçete edemezler.  İlaç tedavisinin gerekli olduğu durumlarda, danışanlarını mutlaka bir psikiyatriste yönlendirmekle yükümlüdürler.

 

Özetle Temel Farklar

Özellik	Psikiyatrist (Psikiyatri Uzmanı)	Psikolog (Uzman Klinik Psikolog)
Eğitim	6 Yıl Tıp Fakültesi + 4-5 Yıl Uzmanlık	4 Yıl Psikoloji Lisans + 2 Yıl Klinik Psikoloji Yüksek Lisans
Temel Unvan	Tıp Doktoru	Psikolog / Uzman Psikolog
İlaç Reçete Etme	Evet	Hayır
Odak Noktası	Ruhsal hastalıkların tıbbi tanısı, biyolojik temelleri, ilaç tedavisi ve psikoterapi.	Düşünce, duygu ve davranışlar üzerine psikoterapi ve psikolojik değerlendirme.

 

Hangi Uzmana Başvurmalıyım?

Bu kararı verirken yaşadığınız sorunun niteliği ve şiddeti yol gösterici olabilir:

 

Bir Psikiyatriste başvurmayı düşünebilirsiniz, eğer:

-Belirtileriniz yoğun, şiddetli ve günlük yaşamınızı (iş, okul, sosyal ilişkiler) ciddi şekilde etkiliyorsa (örneğin yataktan çıkamama, yoğun panik ataklar, işlevsellik kaybı).

-Kendinize veya başkalarına zarar verme düşünceleriniz varsa.

-Ruh halinizde aşırı dalgalanmalar (aşırı coşkunluk ve aşırı çökkünlük dönemleri) yaşıyorsanız.

-İlaç tedavisinin gerekli olabileceğini düşünüyorsanız veya bir hekim tarafından bütüncül bir değerlendirmeye ihtiyaç duyuyorsanız.

 

Genel bir kural olarak, ruh sağlığıyla ilgili bir sorun yaşandığında ilk başvurunun bir psikiyatriste yapılması, altta yatabilecek tıbbi nedenlerin dışlanması ve doğru bir tanı konulması açısından en güvenli yoldur.Psikiyatrist, değerlendirmenin ardından bir tedavi planı çizer. Bu plan, ilaç tedavisini, kendisinin yürüteceği psikoterapiyi veya bir klinik psikolog ile eş zamanlı yürütülecek terapi sürecini içerebilir.

 

Bir Psikoloğa başvurmayı düşünebilirsiniz, eğer:

-İlişki sorunları, yas, travma, stres yönetimi, özgüven sorunları gibi daha çok yaşam olaylarına bağlı zorluklar yaşıyorsanız.

-Kendinizi, düşüncelerinizi ve davranışlarınızı daha iyi anlamak ve değiştirmek istiyorsanız.

-Bir psikiyatrist tarafından tanınız konulduysa ve tedavi planınızın bir parçası olarak psikoterapi almanız önerildiyse.

 

Unutmayın: İş Birliği Esastır

Modern ruh sağlığı yaklaşımında bu iki alan rakip değil, birbirini tamamlayan ortaklardır. Birçok durumda en etkili tedavi, psikiyatristin medikal takibi ile psikoloğun yürüttüğü psikoterapinin birlikte ilerlemesiyle sağlanır.

Sağlıklı bir zihin, sağlıklı bir bedenin ayrılmaz parçasıdır. Kendiniz için doğru adımı atmaktan çekinmeyin.

Sağlıklı günler dileriz.