PCOS (Polikistik Over Sendromu) Nedir?

PCOS (Polikistik Over Sendromu) Nedir? Belirtileri, Nedenleri ve Tedavi Yöntemleri

Kadın sağlığını etkileyen en yaygın hormonal bozukluklardan biri olan Polikistik Over Sendromu (PCOS), üreme çağındaki kadınların yaklaşık %10’unu etkileyen kompleks bir endokrin hastalıktır. Yumurtlama problemleri başta olmak üzere birçok farklı sistemi etkileyen bu durum, zamanında teşhis ve doğru tedaviyle yönetilebilir.

Peki PCOS nedir, belirtileri nelerdir ve nasıl tedavi edilir? Tüm detaylarıyla bu yazıda ele aldık.

 

PCOS Nedir?

Polikistik Over Sendromu (PCOS), yumurtalıklarda çok sayıda küçük, sıvı dolu kistin oluştuğu, hormonal dengesizlikle karakterize edilen bir rahatsızlıktır. Genellikle yumurtlama bozuklukları, adet düzensizlikleri ve yüksek androjen (erkeklik hormonu) seviyesi  ile kendini gösterir. Aynı zamanda insülin direnci, metabolik sendrom ve kısırlık  gibi durumlarla da ilişkilidir.

 

PCOS Belirtileri Nelerdir?

PCOS her kadında farklı belirtilerle ortaya çıkabilir. En yaygın semptomlar şunlardır:

-Yüksek LH ve FSH oranı  (hormon dengesizlikleri)

-Düzensiz adet döngüsü veya hiç adet görmeme

-Kilo alımı  ya da kilo vermekte zorluk

-Yüz, göğüs, sırt ve karın bölgesinde aşırı tüylenme  (hirsutizm)

-Erkek tipi saç dökülmesi  veya kellik

-Ciltte yağlanma artışı ve akne

-Yumurtlama problemleri nedeniyle hamile kalmada zorluk

-Alt karın bölgesinde ağrı veya baskı hissi

-Boyun, kasık ve koltuk altı gibi bölgelerde koyu cilt lekeleri (akantozis nigrikans)

-Depresyon, kaygı ve ruh hali değişiklikleri

-İnsülin direnci ve kan şekeri dengesizlikleri

Bu belirtilerden bir veya birkaçı mevcutsa, bir kadın doğum uzmanına başvurmak önemlidir.

 

PCOS’un Nedenleri Nelerdir?

PCOS’un tam nedeni bilinmese de, aşağıdaki faktörlerin hastalığın gelişiminde etkili olduğu düşünülmektedir:

-Genetik yatkınlık

-İnsülin direnci  (kan şekerinin düzgün kullanılmaması)

-Yüksek androjen (erkeklik hormonu) seviyeleri

-Hormonal dengesizlikler

-Kronik düşük seviyede iltihaplanma (inflamasyon)

-Doğum öncesi dönemde androjen maruziyeti

-Metabolik bozukluklar

Bu faktörler, yumurtlamayı engelleyerek hem adet düzensizliklerine hem de kısırlık gibi sorunlara yol açabilir.

 

PCOS Nasıl Tedavi Edilir?

PCOS’un kesin bir tedavisi olmamakla birlikte, belirtileri kontrol altına almak ve yaşam kalitesini artırmak mümkündür. Tedavi planı, bireyin yaşına, şikâyetlerine, çocuk sahibi olma isteğine ve genel sağlık durumuna göre değişkenlik gösterir.

İşte PCOS tedavisinde başvurulan yöntemler:

1. Sağlıklı Beslenme: 

İşlenmiş gıdalardan uzak, lifli ve düşük glisemik indeksli yiyecekler tercih edilmelidir. Düşük karbonhidratlı diyetler insülin duyarlılığını artırabilir.

 2. Düzenli Egzersiz:

Haftada en az 3-4 gün yapılan egzersiz, hem kilo kontrolüne hem de hormon dengesine katkı sağlar.

3. Kilo Kontrolü:

Fazla kilolar, PCOS belirtilerini artırır. Kilo kaybı yumurtlamayı düzenleyebilir.

4. Doğum Kontrol Hapları:

Adet düzenini sağlar, androjen seviyesini düşürür, akne ve tüylenmeyi azaltır.

5. Metformin:

İnsülin direnci olanlarda kullanılır. Kan şekerini dengelemeye, kilo kaybına ve yumurtlamayı düzenlemeye yardımcı olabilir.

6. Anti-androjen İlaçlar:

Tüylenme ve sivilce gibi yüksek androjen belirtilerini hafifletir.

7. Ovülasyon (Yumurtlama) İndüksiyonu:

Hamile kalmak isteyen kadınlarda, yumurtlamayı uyarıcı ilaçlarla destek sağlanabilir.

8. İnsülin Duyarlılığını Artıran Takviyeler:

İnositol gibi bazı doğal takviyeler insülin hassasiyetini artırabilir.

9. Bitkisel Takviyeler:

Bazı kadınlar bitkisel içerikli ürünlerden fayda görebilir, ancak mutlaka doktora danışılarak kullanılmalıdır.

10. Akupunktur:

Stresi azaltarak hormon dengesini destekleyebilir.

11. Ovarian Drilling:

Cerrahi bir yöntemdir ve nadiren tercih edilir. Yumurtalıklarda hormon üretimini azaltmaya yönelik bir işlemdir.

 

PCOS Kontrol Altına Alınabilir

PCOS kronik bir durum olsa da doğru beslenme, düzenli yaşam alışkanlıkları ve tıbbi destekle yönetilebilir  bir sendromdur. Erken teşhis ve kişiye özel tedavi planı ile hem belirtiler hafifletilebilir hem de doğurganlık korunabilir.

Eğer yukarıda belirtilen semptomlardan bazılarını yaşıyorsanız, bir kadın doğum uzmanına başvurarak değerlendirme yaptırmanız sağlığınız açısından büyük önem taşır.