Gebelikte Tanısal İşlemler ve Testler

Gebelikte Tanısal İşlemler ve Testler: Ne Zaman, Neden Yapılır?

Gebelik, hem anne hem de bebek sağlığının yakından takip edilmesi gereken hassas bir süreçtir. Bu süreçte bazı testler sadece tarama amaçlı yapılırken, bazıları kesin tanı koymak için  uygulanır. Özellikle genetik hastalıkların, kromozomal bozuklukların veya yapısal sorunların erken teşhisi için tanısal işlemler  büyük önem taşır.

Peki gebelikte hangi tanısal işlemler uygulanır ve bu işlemler ne zaman yapılır? Gelin birlikte inceleyelim.

 

Gebelikte Tanısal İşlemler Nelerdir?

Tanısal işlemler, bebekte doğumsal anomali veya genetik hastalık şüphesi varsa önerilir. Genellikle ultrason bulguları, tarama testleri veya aile öyküsüne dayalı olarak yapılır.

 

1. Koryon Villus Biyopsisi (CVS)

Gebeliğin 10–13. haftaları arasında uygulanır. Bebeğin plasentasından (eşinden) örnek alınarak kromozomal ve genetik analiz  yapılır. Özellikle erken teşhis açısından avantaj sağlar.

 

2. Amniyosentez

Gebeliğin 16–20. haftaları arasında gerçekleştirilir. Bebeği çevreleyen amniyotik sıvıdan örnek alınarak genetik inceleme yapılır. En sık başvurulan tanısal işlemlerden biridir.

 

3. Kordosentez (Fetal Kan Örneği Alma)

Daha ileri gebelik haftalarında uygulanır. Bebeğin göbek kordonundan veya damarlarından  kan örneği alınarak kromozomal bozukluklar, kan hastalıkları ve enfeksiyonlar  incelenir.

 

4. Fetal Cilt Biyopsisi

Oldukça nadir uygulanır. Özellikle bazı nadir genetik deri hastalıklarının  tanısında, bebeğin cildinden örnek alınarak analiz yapılır.

 

5. Preimplantasyon Genetik Tanı (PGD)

Gebelik oluşmadan önce, tüp bebek yöntemiyle elde edilen embriyolar üzerinde uygulanır. Ailevi geçişli genetik hastalıklar  taşıyan çiftlerde, sağlıklı embriyolar seçilerek gebelik başlatılır.

 

Gebelikte Tanısal Testler Ne Zaman Yapılır?

Gebelik süreci üç trimester olarak değerlendirilir ve her dönemde farklı testler uygulanır:

 

İlk Trimester (0–13. hafta)

-Kan ve idrar testleri: Annenin genel sağlığı, enfeksiyonlar ve hormon düzeyleri değerlendirilir.

-İlk ultrasonografi (6–8. hafta): Bebeğin kalp atışı ve gebelik kesesi kontrol edilir.

-İkili Tarama Testi (11–14. hafta): Down sendromu gibi kromozomal anomaliler için risk hesaplanır.

 

 İkinci Trimester (14–26. hafta)

-Üçlü/Dörtlü Tarama Testi (15–20. hafta): Nöral tüp defekti ve kromozomal bozukluklara yönelik tarama yapılır.

-Detaylı ultrasonografi (20–22. hafta): Bebeğin organ gelişimi detaylı şekilde değerlendirilir.

-Amniyosentez (16–20. hafta): Şüpheli durumlarda kesin tanı için uygulanır.

 

Üçüncü Trimester (27–40. hafta)

-Glukoz Tolerans Testi (24–28. hafta): Gestasyonel diyabet (gebelik şekeri) riski değerlendirilir.

-Biyofizik Profil (32. hafta ve sonrası): Bebeğin sağlık durumu ve rahimdeki yaşam kalitesi izlenir.

-Non-Stres Test (NST) (36. hafta ve sonrası): Bebeğin kalp atışları ve hareketleri izlenerek doğum zamanlaması planlanabilir.

 

Tanısal İşlemler Hakkında Bilinmesi Gerekenler

-Bu testler genellikle yüksek riskli gebeliklerde  veya önceki testlerde anormal sonuçlar  çıktığında önerilir.

-Tanısal testler kesin sonuç verir, ancak her tanısal işlem invasiv (girişimsel)  olduğu için doktor önerisi olmadan yaptırılmamalıdır.

-İşlem öncesi ve sonrası detaylı bilgilendirme ve danışmanlık  alınması önemlidir.

 

Bilinçli Takip, Sağlıklı Gebelik

Gebelikte yapılan tanısal işlemler, hem bebeğin hem de anne adayının sağlığını korumak için büyük önem taşır. Erken teşhis,  gerekli tedavi ve planlamaların zamanında yapılmasını sağlar. Unutmayın, bu sürecin her adımında doktorunuz en doğru rehberinizdir.

 

!Gebelik sürecinde düzenli kontrollerinizi aksatmayın ve testler konusunda doktorunuzla birlikte karar verin!