İdrar Kaçırma (Üriner İnkontinans)

İdrar Kaçırma (Üriner İnkontinans): Nedenleri, Belirtileri ve Tedavisi

İdrar kaçırma (tıbbi adıyla “üriner inkontinans”), kişinin istemsiz olarak idrarını tutamaması durumudur. Her yaştan bireyi etkileyebilse de, genellikle kadınlarda, ileri yaşlarda ve bazı sağlık sorunlarına sahip bireylerde daha sık görülür. Toplumda sık yaşanmasına rağmen utanma duygusu nedeniyle çoğu zaman dile getirilmez. Oysa ki idrar kaçırma, doğru tanı ve tedaviyle büyük oranda kontrol altına alınabilir.

 

İdrar Kaçırma Türleri Nelerdir?

1. Stres Tipi İdrar Kaçırma:

-Öksürme, hapşırma, gülme veya ağır kaldırma gibi karın içi basıncının arttığı durumlarda görülür.

-Genellikle pelvik taban kaslarının zayıflamasına bağlıdır.

 

2. Sıkışma Tipi (Urgency) İdrar Kaçırma:

-Ani ve güçlü bir idrara çıkma hissiyle tuvalete yetişemeden idrarın gelmesidir.

-Genellikle aşırı aktif mesane sendromu ile ilişkilidir.

 

3. Karışık Tip:

-Hem stres tipi hem sıkışma tipi özellikleri birlikte taşır.

 

4. Taşma Tipi İdrar Kaçırma:

-Mesane tam boşalamaz ve sürekli damlama şeklinde idrar sızıntısı olur.

-Prostat büyümesi veya nörolojik hastalıklarla ilişkilidir.

 

5. Fonksiyonel İdrar Kaçırma:

-Fiziksel veya zihinsel engeller nedeniyle tuvalete zamanında yetişememe durumu (örneğin Alzheimer, felç gibi).

 

İdrar Kaçırmanın Nedenleri

İdrar kaçırmaya neden olan pek çok faktör vardır. Bunlar arasında:

-Yaşlanma:Mesane kasları zamanla zayıflar.

-Doğum ve Gebelik:Pelvik kaslar zarar görebilir.

-Menopoz:Östrojen seviyesindeki düşüş idrar yollarını etkiler.

-Prostat hastalıkları (erkeklerde):Büyüme veya ameliyat sonrası idrar kontrolü zorlaşabilir.

-Fazla kilo:Karın içi basıncı artırarak mesaneye baskı yapar.

-Kabızlık:Mesaneye baskı yaparak idrar kaçırmaya yol açabilir.

-Nörolojik hastalıklar:MS, Parkinson, felç gibi durumlar mesane kontrolünü etkileyebilir.

-İdrar yolu enfeksiyonları

-Bazı ilaçlar:Diüretikler (idrar söktürücüler) veya kas gevşeticiler.

 

Belirtileri Nelerdir?

-Ani idrar yapma ihtiyacı

-Tuvalete yetişemeden idrarın kaçması

-Öksürme veya hapşırma sırasında sızıntı

-Geceleri sık idrara çıkma

-Sürekli ıslaklık veya damlama hissi

-Tuvalete gitme sayısında artış (günde 8 defadan fazla)

 

Tanı Nasıl Konur?

İdrar kaçırma şikayeti olan bireylerin mutlaka bir ürolojiveya kadın hastalıklarıuzmanına başvurması gerekir. Tanı koymak için:

-Hasta öyküsü ve fizik muayene

-İdrar testleri (enfeksiyon, kan vs.)

-Ultrason veya mesane testi (ürodinami)

-Günlük idrar sıklığı takibi (idrar günlüğü)

 

Tedavi Yöntemleri

Tedavi yöntemi, idrar kaçırmanın türüne ve altta yatan nedene göre belirlenir:

1. Yaşam Tarzı Değişiklikleri

-Kafein, alkol ve baharatlı gıdalardan kaçınmak

-Kilo vermek

-Düzenli tuvalet alışkanlığı kazanmak

 

2. Pelvik Taban Egzersizleri (Kegel Egzersizleri)

-Özellikle kadınlarda pelvik kasları güçlendirerek stres tipi idrar kaçırmayı azaltır.

 

3. İlaç Tedavisi

-Mesane kaslarını kontrol eden ilaçlar (özellikle sıkışma tipi için)

-Östrojen kremi (menopoz sonrası kadınlarda)

 

4. Fizik Tedavi ve Biofeedback

-Özellikle pelvik taban kaslarının kontrolünü artırmaya yönelik uygulanır.

 

5. Cerrahi Müdahale

-İleri vakalarda sarkmayı düzeltici operasyonlar

-Erkeklerde prostat kaynaklı şikayetlerde prostat ameliyatları

-Mesane botoksu veya sinir uyarıcı cihazlar (nöromodülasyon)

 

 

İdrar kaçırma, yaşam kalitesini düşüren ancak çözümü olan bir sağlık sorunudur. Utanılacak bir durum değil, tıbbi yardım alınması gereken bir rahatsızlıktır. Belirtiler sizde varsa, bir uzmana danışarak yaşamınızı kolaylaştıracak tedavi seçeneklerinden faydalanabilirsiniz.