1. Biyokimya Bölümünde Yapılan Testler Nelerdir?
Biyokimya laboratuvarında birçok test yapılır. Bunlar genel olarak şu başlıklar altında toplanabilir:
Temel Biyokimya Testleri
-Karaciğer fonksiyon testleri (LFT): ALT, AST, ALP, GGT, bilirubin
-Böbrek fonksiyon testleri: Üre, kreatinin, ürik asit
-Elektrolitler: Sodyum, potasyum, klor, kalsiyum, magnezyum
-Kan şekeri: Glukoz (açlık/tokluk), HbA1c
-Lipit profili: Kolesterol, HDL, LDL, trigliserid
-Protein düzeyleri: Total protein, albümin, globülin
-Tiroid testleri: TSH, T3, T4
-Kas enzimleri: CK, CK-MB, LDH
-Pankreas enzimleri: Amilaz, lipaz
-Demir metabolizması: Demir, ferritin, TIBC, transferrin
2. Biyokimya Test Sonuçları Nasıl Değerlendirilir?
-Referans aralıkları: Her testin bir normal aralığı vardır. Sonuçlar bu aralığın altında veya üstünde olabilir.
-Yorumlama: Değerlendirme yapılırken hastanın yaşı, cinsiyeti, mevcut hastalıkları ve kullandığı ilaçlar göz önünde bulundurulur.
-Birlikte değerlendirme: Tek başına bir test değil, genellikle birden fazla parametre birlikte değerlendirilir (örneğin karaciğer testlerinde ALT + AST birlikte yorumlanır).
-Doktor kararı: Nihai yorum ve teşhis, test sonuçları ile birlikte klinik belirtilere göre doktor tarafından yapılır.
3. Biyokimya Testleri Hangi Durumlarda İstenir?
-Genel sağlık taramaları (check-up)
-Kronik hastalık şüphesi (diyabet, hipertansiyon, böbrek veya karaciğer hastalıkları)
-Belirti ve semptomlara bağlı: halsizlik, kilo kaybı, sarılık, idrar problemleri, bilinç değişiklikleri vs.
-Tedavi takibi: Diyabet, kolesterol yüksekliği gibi hastalıklarda tedaviye yanıtı değerlendirmek için
-Ameliyat öncesi değerlendirme
İlaç toksisitesi takibi
4. Kan Testleri Neden Önemlidir?
-Erken teşhis sağlar.
-Organ fonksiyonlarını gösterir.
-Hastalığın seyrini takip etmeye yardımcı olur.
-Tedavi etkinliğini ölçer.
-Gizli hastalıkları ortaya çıkarabilir.
-Beslenme durumunu yansıtır (örneğin vitamin, mineral eksiklikleri).
5. Biyokimya Testleri Aç Karnına mı Tok Karnına mı Yapılır?
Bu testlerin çoğu aç karnına yapılmalıdır. Sebebi:
-Yemek sonrası glukoz, lipid ve bazı enzim seviyeleri etkilenebilir.
-Genellikle 8-12 saatlik açlık önerilir.
-Ancak bazı testler (örneğin TSH, karaciğer enzimleri) tok karnına da yapılabilir.
Doktorun veya laboratuvarın verdiği özel talimatlara uyulmalıdır.
6. Biyokimya Testleri ile Hangi Hastalıklar Teşhis Edilir?
-Diyabet → Glukoz, HbA1c
-Hiperkolesterolemi → Lipid paneli
-Karaciğer hastalıkları → ALT, AST, bilirubin
-Böbrek yetmezliği → Kreatinin, üre
-Tiroid bozuklukları → TSH, T3, T4
-Kas hastalıkları → CK, LDH
-Pankreatit → Amilaz, lipaz
-Anemi ve demir eksikliği → Ferritin, demir, TIBC
-Elektrolit dengesizlikleri → Na, K, Ca bozuklukları (kalp, sinir ve kas fonksiyonlarını etkiler)