Bademcik İltihabı

Boğazımızın arkasında küçük dilimizin sağında ve solunda bulunan oval şekilli lenfoid dokulara tonsil veya bademcik denir. Tonsilit veya bademcik iltihabı ise bu dokuların bir veya ikisinin birden iltihabına verilen isimdir. Sıklıkla 5-15 yaş arası çocuk ve gençlerde görülür. Tedavi etkene ve semptomlara yönelik olarak yapılır. İlaca yanıt vermeyen ve komplikasyon gelişen durumlarda cerrahi tedavi gerekebilir. 

Şiş ve kızarık bademcikler, bademcik üzerinde sarı-beyaz lekeler, boğaz ağrısı, yutma güçlüğü, ateş, boyun lenf düğümlerinde şişlik ve hassasiyet, ses boğukluğu ve ağız kokusu gibi belirti ve bulgularla kendini belli eder.

Ağzımıza giren mikroorganizmalara karşı bağışıklık sistemini ilk savunma mekanizması bademciklerdir. Bu nedenle bademcik enfeksiyonu sık görülür. Bademciklerin savunmadaki rolü ergenlik sonrası azaldığı için iltihabı da zamanla azalır. Bademcik iltihabına çoğunlukla virüsler ve bakteriler neden olur. Bademcik iltihabına en sık neden olan bakteri ise Streptococcus pyogenes’dir.

Bademcik iltihabından en iyi korunma hijyene dikkat etmekle olur. Yemekten önce ve tuvaletten sonra el yıkanması, yiyecek ve içeceklerin ve diş fırçası gibi şahsi eşyaların başkaları ile paylaşılmaması, hasta olan çocukların okula gönderilmemesi ve öksürük ve hapşırık için tek kullanımlık kâğıt mendil kullanılması gibi önlemler çocukları enfeksiyondan önemli ölçüde korur.    

Bademcik iltihabı neden önemlidir?

Bademcik iltihabına bağlı yerel ve sistemik komplikasyonlar gelişebilir. Uykuda nefes alamama, derin boyun enfeksiyonu ve bademcik çevresinde apse oluşumu yerel komplikasyonlardır. Eğer bademcik iltihabı A grubu streptokok bakterinden kaynaklanıyorsa sistemik ve ciddi komplikasyonlar görülebilir. Akut romatizmal ateş, böbrek iltihabı ve eklem iltihabı bunların en önemlileridir. Akut romatizmal ateşte kalp, eklemler, sinir sistemi ve cilt etkilenir. Bu nedenlerle bademcik iltihabının erken teşhisi ve uygun tedavisi önemlidir.  

Tanı ve tedavi

Bademcik iltihabının tanısı fizik muayene, boğaz kültürü ve kan testleri ile kolayca konulabilir. Eğer bademcik iltihabı virüs kaynaklı ise evde tedavi uygulanır. Yaklaşık 7-0 günde iyileşir. Dinlenme, bol sıvı alımı, ılık içecekler, tuzlu su ile gargara ve pastiller belirtilerin gerilemesine katkıda bulunur. Ateş olduğu durumlarda ateş düşürücü (asetaminofen ve ibuprofen içerikli) verilebilir. Antibiyotik tedavisi gereksizdir.

Eğer bademcik iltihabı bakteri kökenli ise mutlaka antibiyotik tedavisi verilir. En sık kullanılan ilaç ağız yoluyla kullanılan penisilindir. Penisilin alerjisi varsa doktorunuzun uygun gördüğü başka bir antibiyotik verilebilir. Bu antibiyotik tedavisi, hastalık iyileşmiş olsa bile toplam olarak 10 güne tamamlanmalıdır.

Bademcik iltihabında cerrahi kime uygulanır?

Sık tekrarlayan bademcik iltihabı, kronik bademcik iltihabı veya ilaç tedavisine cevap vermeyen bademcik iltihabı varsa ameliyatla bademciklerin alınması önerilir. Ayrıca büyük ve şiş bademcikler uyku apnesine neden oluyorsa veya nefes almayı zorlaştırıyorsa da ameliyat önerilir.

Bademcik ameliyatı, çok küçük çocuk veya eşlik eden başka hastalık varlığı dışında genellikle hastanede yatış gerektirmez. Bir iki hafta içinde tam iyileşme sağlanır.

Bademcik iltihabı ihmale gelmeyen bir sağlık sorunudur. İhmal edilirse kalp ve böbrek hastalıklarına neden olabilir. Alanında yetkin çocuk hastalıkları ve kulak burun boğaz hastalıkları doktorlarımızla her zaman yanınızdayız.

Siz sağlıklı olun yeter.