Yapısal Boy Kısalığı Nedir?

ÖNCE KAPLUMBAĞA SONRA TAVŞAN ÇOCUK

SONRADAN BÜYÜYEN ÇOCUK

 

Yapısal Boy Kısalığı Nedir?

-Yapısal Boy Kısalığı olan çocuklarda, herhangi bir hastalık yoktur yani sağlıklıdırlar.

-Yapısal Boy Kısalığı, erkek çocuklarda daha sık olarak görülür.

-Yapısal Boy Kısalığı olan çocuklar, yaşıtlarına göre daha yavaş büyürler (önce kaplumbağa gibi yavaş).

-Yapısal Boy Kısalığı olan çocuklarda ergenlik, daha geç (2-4 yıl) başlamaktadır.

-Yapısal Boy Kısalığı olan çocuklar ergenliğe girince, yaşıtlarına göre daha fazla uzayarak normal boyda sağlıklı erişkin bireyler olurlar (sonra tavşan gibi hızlı).

 

Genetik Yatkınlık Var mıdır?

Yapısal Boy Kısalığı olan çocukların ailelerinde benzer şekilde, çocukken yaşıtlarına göre küçük olan ancak ergenliğe girince birden uzayıp normal erişkin bireyler (baba, amca, dayı vs) olduğu saptanır.

 

Yapısal Boy Kısalığı Olan Çocukların En Önemli Özellikleri Nedir?

-Yapısal Boy Kısalığı olan çocukların, fizik muayenesi ve biyokimyasal-hormonal test sonuçları normaldir.

-Kısa olmalarına rağmen yıllık boy uzamalarının, normal (yaklaşık yıllık 5 cm) olması çok önemlidir.

-Yapısal Boy Kısalığı olan çocuklarda, kemik yaşının geri (2-4 yıl) olması karakteristik bir özelliktir.

 

Yapısal Boy Kısalığı Olan Çocukların Ergenlik Zamanı Nasıldır?

-Yapısal Boy Kısalığı olan çocuklarda ergenlik, daha geç (2-4 yıl) başlamaktadır. Kızlarda 12 - 14 yaşları ve erkekler ise 14 - 16 yaşları arasında ergenlik başlayabilir.

-Ergenlik dönemi boyunca Yapısal Boy Kısalığı olan kızlar toplam 20-30 cm ve erkekler toplam 25-35 cm kadar uzayabilmektedirler.

 

Yapısal Boy Kısalığı Olan Çocuklarda Boyun Kısa Olması Psiko-Sosyal Problemlere Neden Olabilir mi?

1. Yaşıtlarından kısa olması Yapısal Boy Kısalığı olan çocukları endişeye sevk edebilir:

- Kendilerini uzun boylu akranlarıyla kıyaslayarak yetersiz hissedebilir.

- Kendilerine saygının azalmasına ve sosyal durumlardan korkmaya yol açabilir.

- Akranları tarafından kabul edilme veya akranlarına uyum sağlama sorunları yaşayabilir.

- Alay veya akran zorbalığına maruz kalabilirler.

- Sosyal ve psikolojik problemlere neden olabilir.

- Ayrıca yaşıtlarına göre ergenliğe geç girmesi ve akranlarına benzer fiziksel ve cinsel olgunlaşma belirtileri olmaması çocukta endişeye neden olabilir.

2. Ebeveynleri endişeye sevk edebilir:

- Yapısal Boy Kısalığı olan çocukların yavaş uzaması, yaşıtlarından kısa olması ve ergenliğe geç girmesi, ebeveynleri endişeye sevk edebilir.

- Çocuğun boyla ilgili beklenti ve endişelerini, aileler tam olarak algılayamayabilirler. Bu durum da Yapısal Boy Kısalığı olan çocuğu, ciddi psiko-sosyal problemlere ve yalnızlığa itebilir.

- Diğer taraftan ebeveynlerin çocuğun boyu ile ilgili beklenti ve endişeleri, çocuğun kaygısını daha da arttırabilir. Çocuğun boyu hakkında ebeveynlerin sürekli tartışmaları, çocuğun psikolojik durumunu olumsuz etkiler. Ebeveynler bu konuda dikkatli olmalıdırlar.

- Ayrıca çocuğun ergenlikle ilgili endişelerini, aileler tam olarak algılayamayabilirler. Mesela pipi küçüklüğü, sakal çıkmaması gibi ergenlik belirtilerinin olmaması Yapısal Boy Kısalığı olan çocukta endişe oluşturabilir ve bunu ailesi ile konuşamayabilir. Bu durum da Yapısal Boy Kısalığı olan çocuğu, ciddi psiko-sosyal problemlere ve yalnızlığa itebilir.

 

Yapısal Boy Kısalığı Olan Çocukların Tedavisi Nasıldır?

Yapısal Boy Kısalığı, tıbbi bir problem veya hastalık olmadığından, özel tıbbi tedavi gerektirmez. Bununla birlikte, Yapısal Boy Kısalığı olan çocukların ruhsal ve bedenen sağlıklı gelişimini desteklemek için bazı stratejiler uygulanabilir:

1. Düzenli Kontrol:Yapısal Boy Kısalığı olan çocukların sağlıklı büyüme ve ergenlik gelişiminin takibi için, çocuk endokrin uzmanı ile düzenli (en az 6 ayda bir)  kontrolleri şarttır. Bu kontroller, herhangi bir potansiyel sorunun erken saptanmasına ve tedavisine yardımcı olur.

2. Beslenme Desteği:Dengeli ve besin açısından zengin bir diyet, çocukların genel sağlık ve büyüme için çok önemlidir. Yapısal Boy Kısalığı olan çocukların gelişiminin desteklemek için, yeterli kalori, protein, kalsiyum ve diğer temel besinleri almasının sağlanmasını önemlidir. Bu nedenle çocuklar:

- Mevsiminde taze sebze, meyve, tam tahıllar, yağsız proteinler, süt veya süt ürünlerini içeren besinler ile beslenmelidirler.

- Kemik gelişimini desteklemek için, süt ürünleri, yeşil yapraklı sebzeler, güçlendirilmiş tahıllar ve yağlı balıklar tüketmelidirler.

- Yağsız et, kümes hayvanları, balık, yumurta, süt ürünleri, baklagiller ve kuruyemişler gibi iyi protein kaynakları, diyete dâhil edilmelidir.

- Demir genel sağlık için önemlidir ve yağsız et, kümes hayvanları, balık, fasulye, mercimek ve güçlendirilmiş tahıllar gibi gıdalar da sıklıkla tüketilmelidir.

- Paketli ve hazır atıştırmalıklar, gazlı içecekler ve işlenmiş hazır gıdalar, olabildiğince az tüketmelidirler.

- Çocuğun beslenmesi planlarken, çocuğun çocuk olduğu unutulmamalıdır.

3. Fiziksel Aktivite:Genel sağlık ve refahı desteklemek için düzenli fiziksel aktiviteler teşvik edilmelidir. Düzenli fiziksel egzersiz, kemik sağlığı, kalp-damar sağlığı ve kas gelişimi dâhil olmak üzere genel sağlığa çok önemli katkıda bulunur. Bu nedenle:

- Koşu, tempolu yürüyüş, yüzme veya bisiklete binme gibi kalp atış hızını artıran aktiviteler ve futbol, basketbol veya tenis gibi sürekli hareket içeren sporlar özellikle tercih edilebilir.

- Squat, lunge, plank ve şınav gibi büyük kas gruplarına yönelik egzersizler yaşa uygun olarak tercih edilebilir. Ancak çocuklarda ağırlık kaldırmak veya ağır egzersizler tercih edilmemelidir.

- Esnekliği artırmak için, yaşa uygun esneme egzersizlerini faydalı olabilir. Yoga veya jimnastik gibi aktiviteler tercih edilebilir. Bacaklar, sırt ve omuzlar dâhil olmak üzere büyük kas gruplarını içeren egzersizler özellikle önem arz eder.

- Zıplama, atlama veya çeviklik egzersizleri gibi denge ve koordinasyonu geliştiren aktiviteler faydalı olabilir. Jimnastik, dövüş sanatları veya dans gibi sporlar da koordinasyonu geliştirmeye yardımcı olabilir.

- Elim sende, saklambaç ve scooter gibi aktiviteler teşvik edilmelidir.

- Koşma, zıplama ve hoplama gibi aktiviteler, kemik sağlığına katkıda bulunabilir. Basketbol, voleybol veya jimnastik gibi sporlar, kemik gelişimi ve sağlığı için faydalıdır.

- Egzersiz rutinlerini planlarken, çocuğun çocuk olduğu unutulmamalıdır. Her zaman çocuğun yaşına, ilgi alanlarına ve fiziksel yeteneklerine uygun egzersizler planlanmalıdır.En önemli noktalardan biri de, çocuğun hoşlandığı aktivitelere öncelik vermek olmalıdır.

4. Psiko-Sosyal Destek:Çocuğun duygusal refahı çok önemlidir. Yapısal Boy Kısalığı olan çocuklar, sosyal zorluklarla veya alaylarla karşılaşabilirler. Bu çocuklara duygusal destek vermek çok değerlidir. Hatta bazen çocuk psikiyatrist yardımı da faydalı olabilir.

 

Yapısal Boy Kısalığı Olan Çocukların Takip Edilmesi Neden Önemlidir?

Çocuk endokrin uzmanının Yapısal Boy Kısalığı olan çocukları düzenli takip etmesi ,herhangi bir sorunun zamanında tespit edilmesini ve tedavi edilmesini sağlayarak Yapısal Boy Kısalığı olan çocukların genel sağlığını ve mutluluğunu destekler.

 

Çocuk Endokrin Uzmanının Neden önemlidir?

1. Çocuğun sağlıklı olduğunu ortaya koyar.

2. Boy uzamasını engelleyen bir hastalığın, erken tanı ve tedavisine imkân sağlar.

3. Çocuğun ve ailenin, boy uzaması ile ilgili endişelerini giderir.

4. Çocuğa boy gelişimi acısından psiko-sosyal destek sağlar.

5. Çocuğun sağlıklı beslenmesine imkân verir.

6. Ergenlik gelişimi hakkında çocuk ve aileye danışmanlık imkânı sağlar.

7. Ergenlik gelişimini engelleyen bir hastalığın, erken tanı ve tedavisine imkân sağlar.

8. Çocuğa ergenlik gelişimi acısından psiko-sosyal destek sağlar.

 

Yapısal Boy Kısalığı olan çocukların, Çocuk Endokrin Uzmanı tarafından düzenli olarak takip ve kontrol edilmesi; boy uzaması ve ergenlik gelişimlerinin izlenmesi; beslenme ve psiko-sosyal ihtiyaçlarının desteklenmesi; çocuğa ve ailesine destek sağlanması; çocuğun beden ve ruh sağlığı gelişimi için çok olumlu olarak etkileyecektir.