Romatoloji

Romatoloji, kas-iskelet sistemi hastalıkları ve bağışıklık sistemi bozuklukları ile ilgilenen tıp dalıdır. Bu alandaki hastalıklar genellikle eklemleri, kasları, kemikleri ve bağ dokusunu etkiler. Romatolojik hastalıkların çoğu otoimmün kökenlidir, yani bağışıklık sistemi kendi dokularına saldırır.

 

Romatoloji kapsamına giren bazı yaygın hastalıklar şunlardır:

-Romatoid Artrit (RA):Kronik, iltihaplı bir eklem hastalığıdır. Eklemlerde ağrı, şişlik ve işlev kaybına yol açar.

-Lupus (Sistemik Lupus Eritematozus, SLE):Bağışıklık sisteminin vücudun kendi dokularına saldırdığı otoimmün bir hastalıktır. Cilt, eklemler, böbrekler ve diğer organları etkileyebilir.

-Ankilozan Spondilit (AS):Omurgayı etkileyen kronik, iltihaplı bir hastalıktır. Omurgada sertleşmeye ve hareket kısıtlılığına yol açabilir.

-Sjogren Sendromu:Göz ve ağız kuruluğuna neden olan otoimmün bir hastalıktır. Diğer organları da etkileyebilir.

-Gut Hastalığı:Eklemde ani, şiddetli ağrılar ve şişliklerle karakterize edilen bir artrit türüdür. Genellikle ayak başparmağında başlar.

 

Romatologlar, bu hastalıkları teşhis etmek, tedavi etmek ve hastaların yaşam kalitesini iyileştirmek için çalışırlar. Tanı ve tedavi süreçlerinde çeşitli yöntemler kullanılır:

-Laboratuvar Testleri:Kan testleri ve idrar testleri, hastalık belirteçlerini ve inflamasyonu tespit etmek için kullanılır.

-Görüntüleme Teknikleri:Röntgen, MRI ve ultrason gibi görüntüleme yöntemleri, eklem ve kemik yapısındaki değişiklikleri değerlendirmek için kullanılır.

-İlaç Tedavisi:Anti-enflamatuar ilaçlar, bağışıklık baskılayıcılar ve biyolojik tedaviler hastalığın kontrol altına alınmasında kullanılır.

-Fizik Tedavi:Kas ve eklem fonksiyonlarını korumak ve ağrıyı azaltmak için egzersiz ve rehabilitasyon programları önerilir.

 

Romatoloji, hem kronik hem de akut durumların yönetimini içerdiği için multidisipliner bir yaklaşıma ihtiyaç duyar. Hastaların uzun vadeli takibi ve tedavi planlarının düzenli olarak gözden geçirilmesi önemlidir.

Romatologa gitmeniz gerektiğini gösteren belirtiler ve durumlar şunlardır:

     Sürekli ve Şiddetli Eklem Ağrısı:Özellikle dinlenme sırasında veya sabahları daha kötüleşen eklem ağrıları.
     Eklemlerde Şişlik ve Kızarıklık:Kronik eklem şişliği ve ciltte kızarıklık.
    Sınırlı Hareket Kabiliyeti:Eklemlerde hareket kısıtlılığı, sertlik veya esneklik kaybı.
    Yorgunluk ve Halsizlik:Sebepsiz yorgunluk, halsizlik ve genel bir enerji düşüklüğü.
    Cilt ve Saç Problemleri:Özellikle saç dökülmesi ve cilt döküntüleri gibi otoimmün hastalık belirtileri.
    Uzun Süreli Kas Ağrısı:Sürekli ve yaygın kas ağrıları ve kas güçsüzlüğü.
    Ateş ve Kilo Kaybı:Sebepsiz ateş ve kilo kaybı gibi sistemik belirtiler.
    Göz ve Ağız Kuruluğu:Gözlerde ve ağızda sürekli kuruluk hissi, Sjogren sendromunun belirtisi olabilir.
    Ailede Romatizmal Hastalık Geçmişi:Ailede romatizmal hastalık öyküsü varsa ve benzer belirtiler ortaya çıkıyorsa.
    Böbrek ve Akciğer Problemleri:Lupus gibi bazı romatizmal hastalıklar böbrekler ve akciğerler gibi organları etkileyebilir.

 

Bu belirtilerden herhangi birini yaşıyorsanız, bir romatologdan randevu almak önemlidir. Erken tanı ve tedavi, romatizmal hastalıkların ilerlemesini durdurabilir veya yavaşlatabilir, ağrıyı azaltabilir ve yaşam kalitesini artırabilir. Ayrıca, romatolojik hastalıkların tedavisinde kullanılan bazı ilaçlar ve tedavi yöntemleri en iyi sonuçları erken dönemde sağlar.

 

Romatolojide Muayenenin Önemi

Romatolojide fizik muayene, hastanın şikayetlerinin değerlendirilmesi ve doğru tanının konulabilmesi için oldukça önemlidir. Romatolojik fizik muayene sırasında yapılan başlıca değerlendirmeler şunlardır:

-Anamnez:Hastanın tıbbi geçmişi, şikayetlerin başlangıcı, süresi, şiddeti, ailede benzer hastalıkların varlığı gibi bilgiler alınır. Ayrıca, hastanın yaşam tarzı, mesleği ve günlük aktiviteleri de sorgulanır.

-Genel Muayene:

    Genel Görünüm ve Vücut Yapısı:Hastanın genel sağlık durumu, beslenme durumu ve vücut yapısı değerlendirilir.
    Cilt ve Tırnaklar:Ciltte döküntü, kızarıklık, şişlik ve tırnak değişiklikleri incelenir. Bazı romatolojik hastalıklar ciltte belirgin belirtiler gösterebilir.
     Gözler:Gözlerde kızarıklık, kuruluk veya iltihap olup olmadığı kontrol edilir.

-Eklemlerin Değerlendirilmesi:

    Şişlik ve Hassasiyet:Eklemler tek tek elle kontrol edilerek şişlik, hassasiyet ve ağrı olup olmadığı değerlendirilir.
     Hareket Kısıtlılığı:Eklemlerin hareket açıklığı test edilir. Hareket sırasında ağrı, kısıtlılık veya gerginlik olup olmadığına bakılır.
    Deformiteler:Eklemlerde şekil bozukluğu, deformite veya anormal çıkıntılar olup olmadığına dikkat edilir.
    Kas Gücü ve Tonusu:Kasların gücü ve tonusu test edilerek herhangi bir güçsüzlük veya anormallik olup olmadığına bakılır.

-Spesifik Testler:Bazı özel testler ve manevralar, belirli romatolojik hastalıkların tanısında yardımcı olabilir.

    Schober Testi:Ankilozan spondilit gibi hastalıklarda omurga hareketliliğini değerlendirmek için kullanılır.
    Phalen ve Tinel Testleri:Karpal tünel sendromunu değerlendirmek için kullanılır.
    Fabere (Patrick) Testi:Kalça eklemi patolojilerini değerlendirmek için kullanılır.

-Fonksiyonel Değerlendirme:

    Yürüme ve Denge:Hastanın yürüme şekli, dengesi ve genel hareket kabiliyeti değerlendirilir.
    Günlük Yaşam Aktiviteleri:Hastanın günlük yaşam aktivitelerini yerine getirip getiremediği sorgulanır ve gözlemlenir.

Romatolojik fizik muayene, laboratuvar testleri ve görüntüleme yöntemleri ile desteklenerek daha kesin tanıya ulaşılır ve uygun tedavi planı oluşturulur.