Mide Fıtığı Nedir?
Mide fıtığı (tıp dilinde hiatal herni) midenin üst kısmının yemek borusunun geçtiği doğal diyafram açıklığından (hiatus) yukarıya doğru itilmesi veya kayması sonucu oluşan bir durumdur. Bu durum mide asidinin yemek borusuna kaçmasına (asit reflüsü) yol açabilir ve bu da "gastroözofageal reflü hastalığı (GÖRH)" gibi problemlere sebep olabilir.
Mide fıtığının sebepleri:
Mide fıtığının gelişmesinin birkaç yaygın sebebi vardır:
-Diyafram kaslarının zayıflaması veya gevşemesi: Diyafram, göğüs boşluğu ile karın boşluğunu ayıran kaslı bir yapıdır. Eğer diyaframın etrafındaki kaslar zayıflarsa, midenin üst bölümü yemek borusunun geçtiği açıklıktan yukarıya kayabilir.
-Yaşlanma: Yaş ilerledikçe diyafram kasları zayıflayabilir ve bu da mide fıtığı riskini artırabilir.
-Aşırı karın basıncı: Aşırı kilo, gebelik, ağır kaldırma veya kronik öksürük gibi durumlar karın içi basıncı artırarak mide fıtığına yol açabilir.
-Genetik faktörler: Ailede mide fıtığı olan kişilerde bu durum daha yaygın olabilir.
Mide fıtığının belirtileri:
Mide fıtığı bazen belirgin bir bulguya sebep olmaz ancak yaygın olarak şu belirtiler görülebilir:
-Asit reflüsü: Mide asidinin yemek borusuna geri kaçması yemek borusunun arkasında yanma hissi oluşturur.
-Göğüs ağrısı: Bazı kişilerde mide fıtığı göğüs bölgesinde rahatsızlık veya ağrıya sebep olabilir.
-Yutma güçlüğü (disfaji): Mide fıtığı yemek borusunun alt ucunda ülserlere sebep olarak o bölgede daralma oluşturabilir ve bu da yutma güçlüğüne yol açabilir.
-Ağza asidik tat ve acı su gelmesi
-Hıçkırık: Mide fıtığı bazen hıçkırık ataklarına sebep olabilir.
-Bulantı-kusma: Mide fıtığı olan bazı kişilerde bulantı-kusma görülebilir.
Mide fıtığının tedavisi:
Fıtığın büyüklüğüne, şiddetine ve şikayetlerin ne kadar rahatsız edici olduğuna bağlı olarak değişebilir. Tedavi seçenekleri şunlar olabilir:
1. Yaşam tarzı değişiklikleri:
-Yatmadan önce en az 2-3 saat yeme-içmeyi kesmek
-Yatarken başı yüksek tutmak ve sol tarafa yatmak
-Obeziteyi (aşırı kilo) önlemek veya kilo vermek
-Gazlı içeceklerden, aşırı yağlı ve asidik gıdalardan kaçınmak
2. İlaç tedavisi:
-Proton pompa inhibitörleri (PPI): Mide asidi üretimini azaltırlar.
-H2 blokerleri: Mide asidi üretimini azaltırlar ama etkileri PPI’lara göre daha zayıftır.
-Antiasitler: Mide asidini nötralize etmeye yardımcı olabilirler.
3. Cerrahi tedavi:
-Eğer hastanın şikayetleri ilaçlarla ve yaşam tarzı değişiklikleriyle kontrol altına alınamazsa veya komplikasyonlar gelişirse cerrahi tedavi gerekebilir. Fundoplikasyon adı verilen cerrahi bir işlemle mide fıtığı düzeltilerek mide ile yemek borusu arasındaki kas güçlendirilebilir.
Sonuç:
Yukarıda sıraladığımız mide fıtığı belirtileri varsa ilk olarak bir gastroenteroloğa muayene olunmalıdır. Mide fıtığı genellikle ilaçlar ve yaşam tarzı değişiklikleriyle kontrol altına alınabilir. Ancak şikayetler şiddetli hale gelip hayat kalitesini bozuyorsa ve komplikasyonlar (örneğin yemek borusunda hasar, yutma güçlüğü, kanama) gelişirse cerrahi müdahale gerekebilir