Meme kanseri tedavisinde memenin tamamının alınması (mastektomi), her zaman gerekli değildir. Memenin tamamının alınması, genellikle kanserin evresi, yeri ve büyüklüğüne göre bir tedavi seçeneği olarak değerlendirilir. Ancak, birçok durumda daha az invaziv yöntemlerle, yani sadece kanserli bölgenin çıkarılması (lumpektomi) ile tedavi mümkün olabilir.Her iki seçenek de meme kanseri tedavisinde yaygın olarak kullanılan yöntemlerdir ve hangi tedavi yönteminin seçileceği, hastanın genel durumu, kanserin özellikleri ve kişisel tercihleri doğrultusunda belirlenir.
Memenin Tamamen Alınması (Mastektomi) Gerekli Olan Durumlar:
Mastektomi, meme kanserinin ileri evrelerinde, büyük ve yayılmış kanserlerde, veya diğer tedavi yöntemlerinin yeterli olamayacağı durumlarda tercih edilir. Memenin tamamının alınması gerektiği bazı durumlar şunlardır:
-Kanserin Yayılması (Metastaz) veya Geniş Bölgeye Yayılması: Kanser, memenin geniş bir kısmına yayılmışsa ve tümörlü doku yerel olarak çıkarılamıyorsa, mastektomi gerekebilir. Ayrıca, kanserin koltuk altındaki lenf bezlerine de yayılması söz konusu olabilir.
-Tümörün Boyutu ve Yeri: Tümör çok büyükse veya meme içinde birkaç farklı bölgeye yayılmışsa, sadece tümörü çıkarmak yetersiz olabilir. Böyle bir durumda tüm memenin alınması gerekebilir. Özellikle tümörler, meme dokusunun büyük kısmını etkilemişse mastektomi tercih edilebilir.
-Tekrar Eden Kanser: Kanser tedavi edildikten sonra tekrar ediyorsa ve bu tekrar tekrar cerrahi müdahale gerektiriyorsa, mastektomi yapılabilir. Ayrıca, bazen ikinci bir kanser ortaya çıkarsa, bu da mastektomi gerektirebilir.
-Genetik Risk Faktörleri: Ailede güçlü bir meme kanseri öyküsü varsa veya hastada genetik mutasyonlar varsa, bazı hastalar preventif (koruyucu) mastektomi tercih edebilirler. Bu durumda, meme kanseri riski yüksek olduğundan, iki memenin de alınması gerekebilir.
-Kişisel Tercihler: Bazı hastalar, kanserin tamamen ortadan kaldırılmasını istemek ve kanserin geri dönme riskini sıfırlamak amacıyla mastektomi tercih edebilirler. Ayrıca, tedavi sürecinde psikolojik rahatlık sağlamak amacıyla da bu seçenek gündeme gelebilir.
Kanserli Bölgenin Çıkarılması (Lumpektomi) ve Diğer Seçenekler:
Lumpektomi veya kitle çıkarma (parçalayıcı cerrahi), kanserin sadece bulunduğu bölgeden çıkarılması işlemidir. Bu, genellikle kanserin erken evrelerinde tercih edilen bir tedavi yöntemidir. Lumpektomi, memenin tamamının alınmasına göre daha az invaziv bir işlemdir ve hastaların meme dokusunu korumasını sağlar.
Lumpektomi yapılabilmesi için genellikle aşağıdaki koşullar geçerlidir:
-Kanserin erken evrede olması (yani tümör küçük ve sınırlı).
-Kanserin sadece bir bölgede yer alması (yani lokalize).
-Meme dokusunun yeterli derecede sağlıklı olması ve tedavi sonrası estetik şeklin korunabilmesi.
Lumpektomi sonrası genellikle radyoterapi (ışın tedavisi) uygulanır, çünkü tüm kanserli hücrelerin çıkarılabilmesi için bazen küçük hücreler kalabilir ve bunların yok edilmesi gerekir. Bu, kanserin nüks etmesini engellemeye yardımcı olur.
Meme Kanseri Tedavisinde Diğer Yöntemler:
Meme kanseri tedavisinde, mastektomi veya lumpektomi dışında farklı yöntemler de uygulanabilir. Bu yöntemler şunları içerir:
-Radyoterapi: Meme kanseri tedavisinde ışın tedavisi, özellikle cerrahiden sonra kanser hücrelerinin tamamen yok edilmesi için kullanılır. Lumpektomi gibi, meme dokusunun kısmi çıkarılması durumunda da radyoterapi kullanılır.
-Kemoterapi: Kanser hücrelerinin tüm vücuda yayılmasını önlemek amacıyla kullanılan ilaç tedavisidir. Cerrahi müdahaleden önce (neoadjuvan kemoterapi) veya sonrasında (adjuvan kemoterapi) uygulanabilir.
-Hormon Terapisi: Hormonal faktörlerin kanserin büyümesinde rol oynadığı durumlarda hormon tedavisi kullanılabilir.
-Targeted Therapy (Hedefe Yönelik Tedavi)
-Immunoterapi: Bağışıklık sistemini kanser hücrelerine karşı daha etkin hale getiren tedavi yöntemleridir ve son yıllarda özellikle ileri evre meme kanserinde kullanılmaktadır.
Mastektomiye Alternatif Olan Tedavi Yöntemleri:
Meme kanseri tedavisinde mastektomiye alternatif olabilecek bazı tedavi yöntemleri, hastanın özel durumuna göre uygulanabilir. Bunlar şunlardır:
-İki memenin de korunması (profilaktik mastektomi): Bazı kadınlar, yüksek kanser riski taşıyorlarsa, profilaktik (koruyucu) mastektomi seçeneğini düşünebilirler. Bu, genetik mutasyonlar taşıyan veya ailede meme kanseri öyküsü bulunan kadınlarda yapılan bir tercihtir.
-Onkoplastik cerrahi: Kanserli dokuyu çıkarmak ve meme şeklini estetik olarak yeniden yapılandırmak için kullanılan cerrahi yaklaşımdır. Onkoplastik cerrahi, lumpektomi ile birlikte kullanılarak meme şeklini korur.
-Sentinel lenf nodu biyopsisi: Meme kanseri tanısı koyulmuş hastalarda, kanserin lenf bezlerine yayılıp yayılmadığını belirlemek amacıyla, sentinel lenf nodu adı verilen ilk lenf bezi çıkarılabilir. Eğer kanser buraya yayılmamışsa, diğer lenf bezlerinin çıkarılması gereksiz olabilir.
Sonuç:
Meme kanserinde memenin tamamının alınması (mastektomi), her hasta için gerekli bir seçenek değildir. Kanserin evresi, yeri, boyutu ve hastanın kişisel tercihlerine göre, kanserli dokunun sadece çıkarılması (lumpektomi) gibi daha az invaziv yöntemler de kullanılabilir. Kanserin erken evrelerinde, meme dokusunun korunarak tedavi edilmesi mümkündür ve bu, hastaların yaşam kalitesini artırır. Hangi tedavi yönteminin seçileceği, hastanın özelliklerine ve tedaviye yanıtına göre doktor tarafından belirlenir.